نمونه دادخواست مطالبه وجه با سند عادی | فرم آماده و راهنما
نمونه دادخواست مطالبه وجه با سند عادی
نمونه دادخواست مطالبه وجه با سند عادی به شما کمک می کند تا طلب خود را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنید. این فرآیند حقوقی، مستلزم شناخت دقیق سند عادی، مراحل قانونی، و نحوه تنظیم دادخواست است تا بتوانید با استناد به مدارکی مانند رسید دست نویس، فیش بانکی یا حتی شهادت شهود، حق خود را اثبات و مطالبه کنید.
مطالبه وجه بر اساس سند عادی یکی از رایج ترین دعاوی مالی در محاکم قضایی ایران است. بسیاری از معاملات روزمره، قرض دادن ها یا توافقات مالی بین افراد، بدون تنظیم سند رسمی و تنها با تکیه بر اسناد عادی انجام می شود. در چنین شرایطی، زمانی که بدهکار از پرداخت دین خود امتناع می ورزد، طلبکار برای احقاق حق خود ناچار به اقامه دعوا در دادگاه می شود. این مسیر حقوقی، هرچند به ظاهر ساده است، اما در بطن خود پیچیدگی ها و ظرافت های خاصی دارد که عدم آگاهی از آن ها می تواند منجر به اطاله دادرسی یا حتی از دست رفتن حق شود. آگاهی از مراحل قانونی، نحوه جمع آوری مدارک، تنظیم صحیح دادخواست و استناد به مواد قانونی مرتبط، کلید موفقیت در این گونه دعاوی است.
سند عادی چیست و اعتبار آن در محاکم قضایی؟
پیش از ورود به جزئیات فرآیند مطالبه وجه، ضروری است که با مفهوم «سند عادی» و جایگاه قانونی آن آشنا شویم. سند، در معنای حقوقی، هر نوشته ای است که در مقام دعوا یا دفاع قابل استناد باشد. بر اساس قانون مدنی ایران، اسناد به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: سند رسمی و سند عادی.
تعریف دقیق سند عادی و انواع متداول آن
سند عادی، به طور خلاصه، هر نوشته ای است که واجد شرایط و تشریفات قانونی لازم برای سند رسمی نباشد. طبق ماده ۱۲۸۹ قانون مدنی، «غیر از اسناد رسمی، سایر نوشته ها اسناد عادی است.» این اسناد معمولاً بدون دخالت مأمورین رسمی (مانند دفاتر اسناد رسمی) و توسط افراد عادی تنظیم می شوند. انواع متداول سند عادی که در دعاوی مطالبه وجه مورد استناد قرار می گیرند، عبارتند از:
- رسید دست نویس: یک نوشته ساده که حاکی از دریافت وجه یا مال است و معمولاً شامل مبلغ، تاریخ و امضای دریافت کننده است.
- قراردادهای غیررسمی: توافقات کتبی بین طرفین که در دفتر اسناد رسمی ثبت نشده اند (مانند قولنامه های خرید و فروش املاک، قراردادهای مشارکت، یا قراردادهای اجاره دستی).
- فیش واریزی بانکی یا پرینت گردش حساب: اگرچه فیش های بانکی توسط نهاد رسمی (بانک) صادر می شوند، اما به تنهایی دال بر وجود یک دین مشخص نیستند و معمولاً برای اثبات پرداخت وجه یا انتقال آن به حساب دیگری مورد استفاده قرار می گیرند. ماهیت این پرداخت (قرض، ثمن معامله، هبه و …) باید از طریق سایر ادله اثبات شود.
- پیامک ها، ایمیل ها و مکاتبات: در برخی موارد، محتوای پیام های الکترونیکی یا کتبی بین طرفین می تواند حاکی از اقرار به دین یا توافقات مالی باشد و به عنوان اماره یا دلیل تکمیلی مورد استناد قرار گیرد.
- دفاتر تجاری یا شخصی: در صورتی که به صورت منظم و طبق قانون تنظیم شده باشند.
میزان اعتبار سند عادی و تفاوت آن با سند رسمی
با اینکه سند عادی فاقد تشریفات سند رسمی است، اما در محاکم قضایی از اعتبار اثباتی برخوردار است. ماده ۱۲۹۰ قانون مدنی بیان می دارد: «در صورتی که سند عادی در محکمه مورد انکار و تردید و تکذیب واقع نشود، تمام اعتبار سند رسمی را خواهد داشت.» این بدان معناست که اگر طرف مقابل (خوانده) سند عادی ارائه شده را انکار نکند یا اصالت آن را زیر سؤال نبرد، دادگاه می تواند بر اساس آن رأی صادر کند. اما در صورت انکار، تردید یا جعل، خواهان باید اصالت سند را از طریق کارشناسی خط و امضا، شهادت شهود یا سایر ادله اثبات کند.
تفاوت اصلی سند عادی و رسمی، در نحوه تنظیم، قدرت اثباتی و قابلیت اجرایی آن ها نهفته است. طبق ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی، سند رسمی سندی است که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آن ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد. مقایسه این دو نوع سند در جدول زیر آمده است:
| ویژگی | سند عادی | سند رسمی |
|---|---|---|
| نحوه تنظیم | بین افراد عادی، بدون تشریفات خاص | توسط مامور رسمی و طبق مقررات قانونی |
| قدرت اثباتی | در صورت عدم انکار/تردید، معتبر است. در غیر این صورت، نیاز به اثبات اصالت دارد. | خودبه خود معتبر و دلیل صحت است؛ مگر اینکه ادعای جعل شود. |
| قابلیت اجرایی | مستقیماً قابلیت اجرا ندارد؛ نیاز به حکم دادگاه دارد. | برخی اسناد رسمی (مانند سند رهنی) مستقیماً از طریق اجرائیه ثبت قابل اجرا هستند. |
| اعتراض | قابل انکار، تردید و ادعای جعل. | فقط قابل ادعای جعل است (نه انکار و تردید). |
ارکان اصلی و شرایط دعوای مطالبه وجه با سند عادی
برای اینکه دعوای مطالبه وجه با سند عادی شما در دادگاه مورد پذیرش قرار گیرد و به نتیجه برسد، باید ارکان و شرایط خاصی وجود داشته باشد. این ارکان، پایه های اصلی دعوای شما را تشکیل می دهند و بدون اثبات آن ها، مطالبه وجه با مشکل روبرو خواهد شد.
وجود دین، سررسید و اثبات آن
اولین و اساسی ترین رکن، وجود یک دین یا بدهی است. شما به عنوان خواهان باید بتوانید ثابت کنید که خوانده (بدهکار) به شما مبلغ مشخصی بدهکار است. این دین می تواند ناشی از قرض، ثمن معامله، اجاره بها، یا هر تعهد مالی دیگری باشد. مبلغ دین باید مشخص و قابل تعیین باشد. صرف ادعای بدهکاری بدون ارائه مبلغ دقیق، کافی نیست.
سررسید دین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. دین باید حال شده باشد، یعنی موعد پرداخت آن رسیده باشد. اگر دین مدت دار بوده و هنوز تاریخ پرداخت آن فرا نرسیده باشد، دعوای مطالبه وجه قابل طرح نیست، مگر اینکه در قرارداد شرایط خاصی برای پرداخت زودتر از موعد (مانند فسخ قرارداد) پیش بینی شده باشد. اگر دین مدت مشخصی نداشته باشد و عندالمطالبه باشد، با مطالبه شما (مثلاً از طریق اظهارنامه) سررسید محسوب می شود.
اثبات دین، قلب دعوای شماست. برای اثبات وجود دین و سررسید آن، می توانید به موارد زیر استناد کنید:
- سند عادی: مانند رسید دست نویس، قرارداد غیررسمی یا فیش واریزی (که باید با ادله تکمیلی همراه باشد تا ماهیت دین را مشخص کند).
- شهادت شهود: اگر افرادی شاهد قرض دادن وجه یا توافقات مالی بوده اند، شهادت آن ها می تواند به اثبات دین کمک کند.
- اقرار: اقرار خوانده (شفاهی یا کتبی) به بدهی خود، قوی ترین دلیل اثبات است.
- سوگند: در شرایط خاص و پس از ناتوانی از اثبات با سایر ادله، می توان از خوانده درخواست سوگند کرد.
- امارات و قرائن: شواهد و نشانه هایی مانند پیامک ها، مکاتبات، یا سوابق بانکی که به صورت غیرمستقیم بر وجود دین دلالت دارند.
عدم پرداخت بدهی توسط مدیون
رکن بعدی این است که خوانده (مدیون) از پرداخت بدهی خودداری کرده باشد. اگر خوانده دین خود را پرداخت کرده باشد، حتی اگر شما سندی در اختیار داشته باشید، دعوای مطالبه وجه بی فایده خواهد بود. بنابراین، شما باید ثابت کنید که علی رغم سررسید دین و مطالبه شما، خوانده از پرداخت آن امتناع کرده است. ارسال اظهارنامه قضایی یکی از بهترین راه ها برای اثبات این رکن است، زیرا به طور رسمی به مدیون اطلاع می دهد که شما طلب خود را مطالبه کرده اید و او از پرداخت آن خودداری کرده است. در واقع، اثبات عدم پرداخت بار اثباتی بر عهده خواهان نیست؛ بلکه خوانده است که باید پرداخت دین را اثبات کند.
بر اساس ماده ۲۶۵ قانون مدنی، هر کس مالی به دیگری بدهد ظاهر در عدم تبرع است. این اصل حقوقی به معنای این است که هرگاه شما مالی را به دیگری می دهید، فرض بر این است که قصد بخشش (تبرع) نداشته اید و بنابراین می توانید آن را مطالبه کنید. این ماده، اساس بسیاری از دعاوی مطالبه وجه، به ویژه آن هایی که با فیش واریزی یا مدارک غیرشفاف مطرح می شوند، است.
مراحل گام به گام اقامه دعوای مطالبه وجه با سند عادی
پیگیری مطالبه وجه با سند عادی، مانند بسیاری از دعاوی حقوقی، نیازمند طی کردن مراحلی مشخص و دقیق است. رعایت این ترتیب و انجام صحیح هر مرحله، شانس موفقیت شما را به شدت افزایش می دهد.
مرحله ۱: جمع آوری و آماده سازی مدارک و مستندات
این مرحله، پایه و اساس دعوای شماست. هرچه مدارک شما کامل تر و مستندتر باشد، اثبات حق شما آسان تر خواهد بود. مدارک لازم عبارتند از:
- اصل یا کپی مصدق سند عادی: این شامل رسید دست نویس، فیش واریزی بانکی، پرینت گردش حساب، قراردادهای غیررسمی، پیامک ها یا هر سند کتبی دیگری است که نشان دهنده وجود دین باشد. منظور از کپی مصدق، کپی برابر اصل شده در دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.
- مدارک هویتی خواهان: شامل کپی کارت ملی و شناسنامه.
- شهادت شهود (در صورت وجود): اگر افرادی شاهد معامله یا قرض دادن وجه بوده اند، مشخصات کامل (نام و نام خانوادگی، کد ملی، نشانی) آن ها را یادداشت کنید. شهادت آن ها باید در جلسه دادگاه ارائه شود.
- سایر ادله و امارات: مانند تصویر اظهارنامه ارسالی (اگر ارسال کرده اید)، پرینت پیامک ها یا ایمیل های مرتبط، استشهادیه محلی یا هر سند دیگری که به صورت غیرمستقیم بر وجود دین یا تعهد دلالت کند.
مرحله ۲: ارسال اظهارنامه قضایی (توصیه حقوقی)
ارسال اظهارنامه قضایی یک گام اختیاری است اما به شدت توصیه می شود. چرایی اهمیت آن در این است که:
- اثبات مطالبه: نشان می دهد که شما به صورت رسمی و قانونی طلب خود را از بدهکار مطالبه کرده اید.
- اتمام حجت: به بدهکار فرصت می دهد تا قبل از طرح دعوا، بدهی خود را پرداخت کند.
- مبنای خسارت تاخیر تأدیه: از تاریخ ابلاغ اظهارنامه، می توان خسارت تأخیر تأدیه را مطالبه کرد (البته با رعایت شرایط ماده ۵۲۲ ق.آ.د.م).
برای تنظیم و ارسال اظهارنامه، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. در متن اظهارنامه باید به صورت صریح و واضح، مبلغ دین، مستند آن (مثلاً سند عادی مورخ …) و درخواست پرداخت وجه در مهلت مشخص (مثلاً ظرف ۱۰ روز) را قید کنید.
نمونه مختصر متن اظهارنامه مطالبه وجه:
احتراما به اطلاع می رساند، جنابعالی به موجب رسید عادی مورخ [تاریخ رسید] مبلغ [مبلغ به ریال] ریال به اینجانب بدهکار می باشید. با توجه به سررسید دین و گذشت مهلت های متعارف، خواهشمند است ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تسویه بدهی خود به شماره حساب [شماره حساب] اقدام فرمایید. در غیر این صورت، اینجانب ناچار به پیگیری قضایی خواهم بود و کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه نیز بر عهده شما خواهد بود.
مرحله ۳: تنظیم دادخواست مطالبه وجه
دادخواست، سند رسمی است که دعوای شما را به دادگاه معرفی می کند. تنظیم دقیق و کامل آن از اهمیت بالایی برخوردار است. دادخواست شامل بخش های زیر است:
- خواهان: مشخصات کامل شما (نام، نام خانوادگی، کد ملی، نشانی و شغل).
- خوانده: مشخصات کامل بدهکار (نام، نام خانوادگی، کد ملی، نشانی و شغل). تلاش کنید نشانی دقیق و صحیح باشد تا ابلاغیه دادگاه به درستی به دست او برسد.
- وکیل: در صورت استفاده از وکیل، مشخصات کامل او.
- تعیین خواسته و بهای آن: در این قسمت، به صراحت درخواست خود را بیان کنید. مثلاً: مطالبه وجه اصلی به مبلغ [عدد] ریال، به انضمام خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ سررسید یا ابلاغ اظهارنامه] لغایت اجرای حکم و نیز کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل. تعیین خواسته باید با مبلغ واقعی همخوانی داشته باشد، زیرا هزینه های دادرسی بر اساس آن محاسبه می شود.
- دلایل و منضمات دادخواست: فهرست دقیق کلیه مدارکی که به دادخواست پیوست می کنید. (مثلاً: ۱- فتوکپی مصدق رسید عادی مورخ …، ۲- فتوکپی مصدق اظهارنامه شماره … مورخ …، ۳- فتوکپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان).
- شرح دادخواست: این بخش، قلب دادخواست است. در اینجا شما باید با روایتی مستدل و حقوقی، ماجرای بدهی را تشریح کنید. به نکات زیر توجه کنید:
- وضوح و دقت: به صورت شفاف و روشن بیان کنید که چگونه و چرا خوانده به شما بدهکار شده است.
- رعایت ترتیب زمانی: وقایع را به ترتیب وقوع توضیح دهید.
- استناد به مدارک: در شرح دادخواست به مدارکی که پیوست کرده اید (مانند رسید عادی، فیش بانکی، اظهارنامه) اشاره کنید.
- استناد به مواد قانونی: به مواد قانونی مرتبط (مانند ماده ۲۶۵ قانون مدنی، مواد ۵۱۵ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی) اشاره کنید.
مرحله ۴: ثبت دادخواست و پیگیری قضایی
پس از تکمیل دادخواست و آماده سازی مدارک، باید آن را ثبت کنید:
- ثبت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: امروزه، تمامی دادخواست ها باید از طریق این دفاتر ثبت شوند. شما باید به همراه مدارک خود به یکی از این دفاتر مراجعه کرده، دادخواست را ثبت و مدارک را بارگذاری کنید. پس از ثبت، هزینه های دادرسی را پرداخت خواهید کرد و یک شماره پرونده و کد رهگیری دریافت می کنید.
- نحوه ابلاغ: پس از ثبت دادخواست، دادگاه برای طرفین (خواهان و خوانده) ابلاغیه ارسال می کند. این ابلاغیه ها از طریق سامانه ثنا به اطلاع افراد می رسد، لذا عضویت در سامانه ثنا برای هر دو طرف الزامی است.
- جلسه دادرسی: پس از ابلاغ، زمان جلسه دادرسی تعیین و به طرفین اطلاع داده می شود. در این جلسه، شما و یا وکیلتان باید حضور پیدا کرده و دفاعیات و ادله خود را به دادگاه ارائه دهید. خوانده نیز فرصت دفاع از خود را خواهد داشت.
- صدور رأی و مراحل بعدی: پس از استماع اظهارات و بررسی ادله، دادگاه اقدام به صدور رأی می کند. در صورت عدم رضایت از رأی صادره، امکان واخواهی (در احکام غیابی)، تجدیدنظرخواهی (در دادگاه تجدیدنظر استان) و در موارد خاص فرجام خواهی (در دیوان عالی کشور) وجود دارد.
نمونه های عملی دادخواست مطالبه وجه با سند عادی (با شرح کامل و تفکیک سناریو)
برای ملموس تر شدن موضوع و کمک به شما در تنظیم دادخواست، در ادامه چند نمونه عملی دادخواست مطالبه وجه با سند عادی در سناریوهای مختلف ارائه می شود. این نمونه ها صرفاً جهت آشنایی با ساختار و محتوای دادخواست هستند و توصیه می شود در هر پرونده خاص، با وکیل متخصص مشورت کنید.
نمونه ۱: دادخواست مطالبه وجه به استناد رسید عادی دست نویس
این نمونه برای حالتی است که شما یک رسید دست نویس از بدهکار دارید که حاکی از دریافت وجه است.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] وکیل/نماینده قانونی: [در صورت وجود، مشخصات کامل] تعیین خواسته و بهای آن:
- مطالبه وجه اصلی به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال
- مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید/مطالبه رسمی (تاریخ ابلاغ اظهارنامه) لغایت تاریخ پرداخت، بر اساس شاخص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- مطالبه کلیه خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل
دلایل و منضمات دادخواست:
- فتوکپی مصدق رسید عادی دست نویس مورخ [تاریخ رسید]
- فتوکپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] (در صورت ارسال)
- فتوکپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان
شرح دادخواست:
احتراما به استحضار عالی می رساند، خوانده محترم آقای/خانم [نام خوانده] به موجب رسید عادی دست نویس مورخ [تاریخ رسید]، مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال از اینجانب به عنوان [مثلاً: قرض / ثمن معامله / ودیعه و …] دریافت نموده اند. بر اساس توافق طرفین، قرار بر این بوده که مبلغ مذکور حداکثر تا تاریخ [تاریخ سررسید] به اینجانب مسترد گردد.
متأسفانه علی رغم مراجعات مکرر و پیگیری های اینجانب و همچنین ارسال اظهارنامه قضایی به شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]، خوانده محترم تاکنون از ایفای تعهد خود و پرداخت بدهی استنکاف ورزیده اند. لازم به ذکر است که در رسید مذکور، امضای خوانده محترم [و در صورت لزوم، اثر انگشت] موجود و اصالت آن قابل اثبات است.
لذا، با عنایت به مراتب فوق و عدم پرداخت دین توسط خوانده محترم، مستنداً به ماده ۲۶۵ قانون مدنی و مواد ۵۱۵ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ سررسید یا تاریخ ابلاغ اظهارنامه] لغایت زمان پرداخت، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل]
[امضا]
نمونه ۲: دادخواست مطالبه وجه به استناد فیش واریزی بانکی (پرینت بانکی/کارت به کارت)
این نمونه زمانی کاربرد دارد که تنها مدرک شما، فیش واریزی بانکی (کارت به کارت یا واریز به حساب) باشد و باید ماهیت دین (قرض بودن) را اثبات کنید.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] وکیل/نماینده قانونی: [در صورت وجود، مشخصات کامل] تعیین خواسته و بهای آن:
- اثبات عقد قرض و مطالبه وجه اصلی به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال (مجموع مبالغ واریزی)
- مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه رسمی (تاریخ ابلاغ اظهارنامه) لغایت تاریخ پرداخت، بر اساس شاخص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- مطالبه کلیه خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل
دلایل و منضمات دادخواست:
- پرینت گردش حساب بانکی حاوی فیش های واریزی به شماره های [شماره فیش ها یا تاریخ واریزی ها]
- فتوکپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] (در صورت ارسال)
- شهادت شهود (در صورت وجود، با ذکر مشخصات کامل)
- پرینت پیامک ها یا مکاتبات مربوط به قرض (در صورت وجود)
- فتوکپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان
شرح دادخواست:
احتراما به استحضار عالی می رساند، اینجانب در تاریخ های مختلف [ذکر تاریخ های واریز]، مجموعاً مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال را از طریق واریز به حساب / کارت به کارت به شماره حساب [شماره حساب] / شماره کارت [شماره کارت] متعلق به خوانده محترم آقای/خانم [نام خوانده] پرداخت نموده ام.
مبالغ مذکور، به درخواست خوانده محترم و به عنوان قرض به ایشان پرداخت گردیده است. [در اینجا می توانید دلایل اثبات قرض بودن را بیان کنید، مثلاً: شهود حاضر در زمان قرض، آقایان/خانم ها [نام شهود] نیز بر این امر شهادت خواهند داد. یا محتوای پیامک های مابین اینجانب و خوانده به تاریخ [تاریخ پیامک] که به پیوست تقدیم می گردد، صراحتاً دال بر قرض بودن این مبالغ است.].
علی رغم گذشت مدت زمان لازم و مطالبه مکرر شفاهی و کتبی (از طریق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه])، خوانده محترم تاکنون از بازپرداخت قرض خودداری نموده اند.
لذا، با استناد به اصل عدم تبرع (ماده ۲۶۵ قانون مدنی) و با توجه به نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه (که در دعوای مطالبه وجه با استناد به فیش بانکی، لزومی به طرح دعوای جداگانه اثبات قرض نمی باشد)، تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر اثبات عقد قرض و محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ ابلاغ اظهارنامه] لغایت زمان پرداخت، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل]
[امضا]
نمونه ۳: دادخواست مطالبه وجه به استناد شهادت شهود (در غیاب مدرک کتبی)
گاهی ممکن است هیچ مدرک کتبی برای اثبات دین نداشته باشید و تنها راه، تکیه بر شهادت شهود باشد. در این صورت، ذکر دقیق مشخصات شهود و چگونگی اثبات دین از طریق آن ها اهمیت دارد.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] وکیل/نماینده قانونی: [در صورت وجود، مشخصات کامل] تعیین خواسته و بهای آن:
- مطالبه وجه اصلی به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال
- مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه رسمی (تاریخ ابلاغ اظهارنامه) لغایت تاریخ پرداخت، بر اساس شاخص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- مطالبه کلیه خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل
دلایل و منضمات دادخواست:
- شهادت شهود (با ذکر نام و مشخصات کامل شهود، آدرس و شماره تماس)
- فتوکپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] (در صورت ارسال)
- فتوکپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان
- هرگونه اماره یا قرینه دیگر (مثلاً استشهادیه محلی، پرینت پیامک ها یا مکاتبات غیررسمی)
شرح دادخواست:
احتراما به استحضار عالی می رساند، خوانده محترم آقای/خانم [نام خوانده] در تاریخ [تاریخ تقریبی یا دقیق] و در محل [محل وقوع حادثه]، مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال از اینجانب به عنوان قرض دریافت نموده اند. این مبلغ در حضور شهود عینی، آقای/خانم [نام شاهد ۱] فرزند [نام پدر شاهد ۱] به کد ملی [کد ملی شاهد ۱] و آقای/خانم [نام شاهد ۲] فرزند [نام پدر شاهد ۲] به کد ملی [کد ملی شاهد ۲] [و در صورت وجود شهود بیشتر، ذکر مشخصات آن ها] به خوانده تحویل گردیده است.
علی رغم مراجعات مکرر و مطالبه اینجانب، و همچنین ارسال اظهارنامه قضایی به شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]، خوانده محترم از بازپرداخت مبلغ مذکور خودداری می نمایند.
با توجه به اینکه اینجانب به غیر از شهادت شهود، مدارک کتبی دیگری در خصوص اثبات این دین در اختیار ندارم، مستنداً به ماده ۱۳۰۶ قانون مدنی و سایر مواد مرتبط با اثبات دعوا در قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای استماع شهادت شهود و متعاقباً رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ ابلاغ اظهارنامه] لغایت زمان پرداخت، مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل]
[امضا]
نمونه ۴: دادخواست مطالبه وجه به همراه خسارت تأخیر تأدیه و خسارات دادرسی
این نمونه، جامع ترین حالت است که علاوه بر مطالبه اصل دین، تمامی خسارات مرتبط را نیز درخواست می کند. در اینجا، بر استناد به مواد ۵۱۵ و ۵۲۲ ق.آ.د.م. تاکید بیشتری می شود.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
با سلام و تقدیم احترام،
خواهان: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] خوانده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شغل، نشانی کامل و کد پستی] وکیل/نماینده قانونی: [در صورت وجود، مشخصات کامل] تعیین خواسته و بهای آن:
- مطالبه وجه اصلی به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال (بابت …)
- مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ سررسید دین یا تاریخ ابلاغ اظهارنامه] لغایت تاریخ پرداخت، بر اساس شاخص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- مطالبه کلیه خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل و هزینه کارشناسی (در صورت لزوم)
دلایل و منضمات دادخواست:
- فتوکپی مصدق [سند عادی مربوطه، مثلاً رسید دست نویس مورخ … / پرینت فیش واریزی بانکی مورخ …]
- فتوکپی مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]
- فتوکپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان
- در صورت وجود، شهادت شهود یا سایر امارات و قرائن
شرح دادخواست:
احتراما به استحضار عالی می رساند، خوانده محترم آقای/خانم [نام خوانده] به موجب [نوع سند، مثلاً رسید عادی دست نویس مورخ … / فیش واریزی بانکی مورخ …] مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال از اینجانب به عنوان [نوع دین، مثلاً قرض / ثمن معامله / طلب] دریافت نموده اند. سررسید پرداخت مبلغ مذکور، تاریخ [تاریخ سررسید] بوده است.
علی رغم گذشت مدت مدید از سررسید دین و مطالبه مکرر اینجانب (که به موجب اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] نیز به صورت رسمی به اطلاع ایشان رسیده است)، خوانده محترم از پرداخت بدهی خود امتناع ورزیده اند. این امتناع، با توجه به تمکن مالی خوانده، برای اینجانب زیان های مالی قابل توجهی به بار آورده است.
لذا، با استناد به مستندات پیوست و مواد قانونی ۵۱۵ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، که به موجب آن ها دادگاه مکلف به جبران خسارات ناشی از تأخیر در انجام تعهد می باشد، تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت:
- اصل مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال (به عنوان دین اصلی)
- خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ سررسید یا تاریخ ابلاغ اظهارنامه] لغایت زمان پرداخت کامل دین، بر اساس شاخص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- و کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (بر طبق تعرفه قانونی) و سایر هزینه های قانونی،
مورد استدعاست.
با تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل]
[امضا]
نکات حقوقی و مواد قانونی کلیدی
شناخت مواد قانونی و اصول حقوقی مرتبط با مطالبه وجه با سند عادی، قدرت استدلال شما را در دادگاه افزایش می دهد و به قاضی در صدور رأی عادلانه یاری می رساند. در ادامه به مهمترین این موارد اشاره می شود:
ماده ۲۶۵ قانون مدنی: اصل عدم تبرع
این ماده یکی از اصول بنیادین در دعاوی مالی است. طبق این ماده: «هر کس مالی به دیگری بدهد ظاهر در عدم تبرع است؛ بنابراین اگر کسی چیزی به دیگری بدهد بدون اینکه مقروض آن چیز باشد، می تواند استرداد کند.» معنی این اصل این است که اگر شما به کسی پولی بدهید و سندی نداشته باشید که ثابت کند آن را به عنوان قرض، ثمن معامله یا هر علت دیگری داده اید، فرض بر این است که آن را هبه یا بخشش نکرده اید و می توانید بازپس گیری آن را مطالبه کنید. این اصل در پرونده هایی که صرفاً با فیش واریزی بانکی مطرح می شوند و ماهیت دقیق پرداخت مشخص نیست، کاربرد فراوانی دارد.
ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی: خسارات دادرسی
این ماده به شما اجازه می دهد تا علاوه بر اصل خواسته، خساراتی را که به دلیل پیگیری قضایی متحمل شده اید، از خوانده مطالبه کنید: «خواهان حق دارد ضمن تقدیم دادخواست یا در اثنای دادرسی و یا به طور مستقل جبران خسارات ناشی از دادرسی یا تاخیر انجام تعهد یا عدم انجام آن را که به علت تقصیر خوانده نسبت به اداء حق یا امتناع از آن به وی وارد شده یا خواهد شد، همچنین اجرت المثل را به لحاظ عدم تسلیم خواسته یا تاخیر تسلیم آن از باب اتلاف و تسبیب از خوانده مطالبه نماید.» این خسارات شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه کارشناسی و هزینه های اجراییه می شود.
ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی: خسارت تأخیر تأدیه
یکی از مهمترین مطالبات در پرونده های مالی، خسارت تأخیر تأدیه است. این ماده شرایط مطالبه این خسارت را بیان می کند: «در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد، مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.» نکات کلیدی این ماده عبارتند از:
- موضوع دین باید وجه رایج باشد.
- طلبکار باید مطالبه کرده باشد (ترجیحاً با اظهارنامه).
- مدیون باید متمکن از پرداخت باشد و با این حال امتناع کند.
- باید تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه (تورم) وجود داشته باشد که توسط بانک مرکزی تعیین می شود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه (در مورد اثبات قرض با فیش بانکی)
همان طور که در نمونه دادخواست ها اشاره شد، نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۴۰۶ مورخ ۱۴۰۱/۰۶/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه بیان می دارد: «در دعوای مطالبه وجه، خواهان هرچند باید جهت استحقاق خود را اثبات کند؛ اما برای اثبات آن ملزم به طرح دعوای جداگانه نمی باشد؛ بر این اساس، در فرض سوال که خواهان مدعی است مبلغی را به خوانده قرض داده و به رغم سپری شدن مدت قرض و حلول سررسید، خوانده از پرداخت وجه خودداری می کند، دادگاه با رسیدگی به ادله استنادی خواهان و لحاظ دفاعیات خوانده حسب مورد تصمیم مقتضی را اتخاذ می کند و برابر قانون موجبی برای الزام خواهان به طرح دعوای مستقل و یا توأمان دعوایی با عنوان اثبات قرض و امثال آن وجود ندارد.» این نظریه، مسیر را برای مطالبه وجه با فیش بانکی بسیار هموار کرده است.
قواعد عمومی اثبات دعوا
علاوه بر مدارک کتبی، در اثبات دین می توان از سایر قواعد اثباتی نیز بهره برد:
- سوگند: در صورت نبود ادله کافی، قاضی می تواند به درخواست یکی از طرفین، از دیگری درخواست سوگند کند.
- امارات قضایی: نشانه ها و قرائنی که قاضی را به حقیقت رهنمون می شوند (مانند پیامک ها، تماس ها، شواهد موجود در پرونده).
- اقرار: اگر خوانده به وجود دین اقرار کند، این قوی ترین دلیل اثبات است.
مهلت قانونی برای طرح دعوا
برخلاف برخی دعاوی، دعوای مطالبه وجه معمولاً محدودیت زمانی (مرور زمان) خاصی در حقوق ایران ندارد. یعنی طلبکار می تواند هر زمان که بخواهد برای مطالبه طلب خود اقدام کند. با این حال، هرچه زمان بیشتری از سررسید دین بگذرد، ممکن است اثبات آن دشوارتر شود، زیرا مدارک ممکن است از بین بروند و شهود فراموش کنند یا فوت شوند.
مرجع صالح رسیدگی و نحوه محاسبه هزینه های دادرسی
یکی از مهمترین گام ها در اقامه دعوا، تشخیص مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده و آگاهی از هزینه های آن است. انتخاب مرجع صحیح، از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری می کند.
صلاحیت محاکم (شورای حل اختلاف و دادگاه عمومی حقوقی)
مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه وجه، بسته به مبلغ خواسته (اصل مبلغ دین) و در برخی موارد، محل اقامت خوانده یا محل انعقاد قرارداد متفاوت است:
- شورای حل اختلاف: صلاحیت رسیدگی به دعاوی مالی تا سقف ۲۰۰ میلیون ریال (۲۰ میلیون تومان) را دارد. البته این سقف ممکن است با تغییر قوانین، تغییر کند؛ لذا همواره آخرین مصوبه را بررسی کنید. رسیدگی در شوراها معمولاً سریع تر و غیررسمی تر است.
- دادگاه عمومی حقوقی: دعاوی مالی با مبلغ خواسته بیش از سقف تعیین شده برای شورای حل اختلاف، در دادگاه عمومی حقوقی مطرح می شوند. این دادگاه ها رسیدگی مفصل تر و تخصصی تری دارند.
صلاحیت محلی: به طور کلی، دادگاهی صالح به رسیدگی است که خوانده (بدهکار) در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد. اما اگر موضوع دین ناشی از یک قرارداد باشد، دادگاه محل انعقاد قرارداد یا محل اجرای تعهد نیز صالح به رسیدگی است.
هزینه های دادرسی
هزینه های دادرسی در دعاوی مالی بر اساس مبلغ خواسته محاسبه می شود و شامل درصدی از آن است. این هزینه ها در هر مرحله از دادرسی (بدوی، تجدیدنظر، فرجام خواهی) ممکن است متفاوت باشد و توسط قوه قضاییه تعیین می گردد:
- در شورای حل اختلاف: هزینه دادرسی معادل ۲.۵ درصد از مبلغ خواسته است.
- در دادگاه عمومی حقوقی: برای مبلغ خواسته تا ۲۰۰ میلیون ریال، هزینه دادرسی ۳.۵ درصد و برای مازاد بر ۲۰۰ میلیون ریال، ۴.۵ درصد از مبلغ خواسته محاسبه می شود.
سایر هزینه ها: علاوه بر هزینه دادرسی، ممکن است هزینه های دیگری نیز وجود داشته باشد، مانند:
- هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: برای ثبت دادخواست و بارگذاری مدارک.
- هزینه کارشناسی: در صورتی که دادگاه برای بررسی اسناد، خط و امضا یا هر امر دیگری به نظر کارشناس نیاز داشته باشد.
- حق الوکاله وکیل: در صورت استفاده از وکیل، مبلغ آن بر اساس توافق طرفین یا تعرفه قانونی.
به منظور شفافیت بیشتر، هزینه های دادرسی به شرح زیر خلاصه می شود:
| مرجع رسیدگی | مبلغ خواسته | درصد هزینه دادرسی |
|---|---|---|
| شورای حل اختلاف | تا سقف 200 میلیون ریال | 2.5% |
| دادگاه عمومی حقوقی | تا سقف 200 میلیون ریال | 3.5% |
| مازاد بر 200 میلیون ریال | 4.5% |
نتیجه گیری
مطالبه وجه با سند عادی، یک فرآیند حقوقی نسبتاً رایج است که نیازمند دقت، آگاهی از قوانین و رعایت مراحل قانونی است. همان طور که در این مقاله شرح داده شد، از شناخت دقیق ماهیت سند عادی و تفاوت آن با سند رسمی گرفته تا جمع آوری مستندات، تنظیم صحیح دادخواست و پیگیری در مراجع صالح، هر گام از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
به یاد داشته باشید که موفقیت در این دعاوی تا حد زیادی به کیفیت مدارک ارائه شده و نحوه استدلال حقوقی شما بستگی دارد. استناد به موادی نظیر ماده ۲۶۵ قانون مدنی برای اثبات اصل عدم تبرع، و مواد ۵۱۵ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی برای مطالبه خسارات، می تواند نقش کلیدی در نتیجه پرونده ایفا کند.
در نهایت، با توجه به ظرافت ها و پیچیدگی های حقوقی که هر پرونده می تواند داشته باشد، توصیه می شود پیش از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص یا مشاور حقوقی مجرب مشورت کنید. مشاوره با وکیل، نه تنها به شما کمک می کند تا پرونده خود را به بهترین شکل ممکن تنظیم و پیگیری کنید، بلکه از اتلاف وقت و هزینه نیز جلوگیری خواهد کرد. متخصصان حقوقی می توانند با بررسی دقیق مدارک شما، بهترین راهکار را ارائه داده و در تمامی مراحل دادرسی یاری رسان شما باشند.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نمونه دادخواست مطالبه وجه با سند عادی | فرم آماده و راهنما" هستید؟ با کلیک بر روی قوانین حقوقی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نمونه دادخواست مطالبه وجه با سند عادی | فرم آماده و راهنما"، کلیک کنید.