هوش مصنوعی و 5جی؛ جداسازی فناوری بین چین و آمریکا

به گزارش تیکا و براساس اطلاعات مندرج در کتاب «جنگ قابل اجتناب؛ خطرات یک درگیری فاجعه‌بار میان ایالات‌متحده و چین شی جین‌پینگ» ، «واقعیت این است که درجه قابل‌توجهی از جداسازی فناوری بین ایالات‌متحده و چین در حال انجام است. البته، درواقعیت، این جدا سازی نزدیک به دو دهه پیش آغاز شد، زمانی که چین از حق حاکمیت خود بر اینترنت برای محدود کردن جریان آزاد اطلاعات برای شهروندانش استفاده کرد. ممکن است این اتفاق به دلیل نگرانی‌های امنیت ملی ایالات‌متحده و متحدانش در مورد فناوری 5جی رخ ‌دهد.»

منظور از جداسازی فناوری چیست؟

“جداسازی فناوری” که این روزها در کنار عبارت دیگرِ «جداسازی اقتصادی» در توصیف مناسبات پرتنش آمریکا و چین زیاد مورد استفاده قرار می گیرد به معنای ایجاد یک شکاف عمیق و فزاینده بین دو اکوسیستم فناوری در چین و آمریکا است. این جداسازی به دلایل مختلفی از جمله رقابت استراتژیک، نگرانی‌های امنیتی و جنگ تجاری میان این دو کشور رخ می‌دهد.

به عبارت ساده‌تر، این عبارت به این معنی است که:

دو قطبی شدن فناوری: فناوری‌های کلیدی مانند هوش مصنوعی و 5جی در حال تبدیل شدن به ابزارهای رقابت راهبردی بین دو کشور هستند و هر کدام تلاش می‌کنند تا در این حوزه‌ها به خودکفایی برسند.

محدودیت‌های تجاری: اعمال محدودیت‌های تجاری و تحریم‌ها باعث شده است که تبادل فناوری بین دو کشور کاهش یابد و هر کدام به سمت توسعه فناوری‌های بومی خود سوق پیدا کنند.

ایجاد استانداردهای متفاوت: چین و آمریکا در حال توسعه استانداردهای متفاوت برای فناوری‌های کلیدی هستند که این امر می‌تواند منجر به ایجاد دو اکوسیستم فناوری مجزا شود.

جداسازی فناوری میان آمریکا و چین می تواند موجب کاهش همکاری های دو کشور، افزایش هزینه ها و خطرات امنیتی نه فقط برای دو کشور یاد شده بلکه برای امنیت سایبری جهانی  شود.

دلایل جداسازی فناوری

رقابت استراتژیک: هر دو کشور به دنبال کسب برتری در فناوری‌های کلیدی هستند تا بتوانند موقعیت خود را در نظام جهانی تقویت کنند.

مسائل امنیتی: نگرانی‌ها در مورد امنیت ملی، به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، باعث شده است که هر دو کشور تلاش کنند تا از وابستگی به فناوری‌های خارجی کاهش دهند.

جنگ تجاری: جنگ تجاری بین چین و آمریکا، به تشدید تنش‌ها و ایجاد موانع تجاری در حوزه فناوری کمک کرده است.

اختلافات ایدئولوژیک: اختلافات ایدئولوژیک بین دو نظام سیاسی، بر همکاری‌های فناوری تأثیر گذاشته است.

حوزه‌های کلیدی جداسازی فناوری

الف) هوش مصنوعی

توسعه مدل‌های زبانی بزرگ: هر دو کشور در توسعه مدل‌های زبانی بزرگ مانند GPT-3 و GPT-4 مدل‌های مشابه چینی سرمایه‌گذاری قابل توجهی انجام می‌دهند. علاوه بر GPT-3 و GPT-4، مدل‌های زبانی بزرگ دیگری نیز توسط شرکت‌ها و مؤسسات مختلف توسعه داده می‌شوند. این رقابت شدید، باعث پیشرفت سریع این فناوری و کاربردهای گسترده‌تر آن در صنایع مختلف خواهد شد. 

کاربردهای نظامی: استفاده از هوش مصنوعی در تسلیحات خودمختار و جنگ الکترونیک، یکی دیگر از حوزه‌های رقابت است.

حاکمیت داده: کنترل داده‌ها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، به یک موضوع استراتژیک تبدیل شده است.

کوین راد در کتاب خود «جنگ قابل اجتناب» در این باره می‌نویسد: « در زمینه هوش مصنوعی، ترکیبی از الزامات امنیت ملی ایالات‌متحده و راهبرد از پیش موجود چین برای دستیابی به خوداتکایی ملی نیز این بخش را در مسیر جداسازی قرار می‌دهد. این بدان معنا نیست که احتمالاً فروش آتی نیمه‌هادی‌ها و تراشه‌های آمریکایی به چین به‌طور کامل ممنوع خواهد شد. اما بدان معنا خواهد بود که محدودیت‌های نظارتی در تجارت با چین بیشتر خواهد شد. ‌درحالی‌که ممکن است همکاری ایالات‌متحده و چین در سایر زمینه‌های فناوری نوظهور ادامه یابد – به‌عنوان‌مثال، در بیوتکنولوژی و داروسازی – محدودیت‌های جدیدی نیز ظاهر می‌شوند.»

ب) شبکه‌های 5جی

توسعه زیرساخت‌ها: چین و آمریکا در توسعه زیرساخت‌های 5جی در داخل کشور و همچنین کشورهای دیگر رقابت می‌کنند.

استانداردها: هر دو کشور تلاش می‌کنند تا استانداردهای خود را به عنوان استاندارد جهانی 5جی معرفی کنند.

امنیت شبکه: نگرانی‌ها در مورد امنیت شبکه‌های 5جی و امکان جاسوسی، باعث شده است که برخی کشورها از تجهیزات 5جی شرکت‌های چینی اجتناب کنند.

به نوشته نخست وزیر سابق استرالیا در کتاب «جنگ قابل اجتناب؛ خطرات یک درگیری فاجعه‌بار میان ایالات‌متحده و چین شی جین‌پینگ» «با ظهور طیفی از جهان های نظارتی یک‌جانبه، چند جانبه یا چندضلعی، جداسازی تأثیر عمیقی بر استانداردهای صنعت جهانی آینده، مقررات و ترتیبات حاکمیتی خواهد داشت. همه این‌ها برای تأکید بر ضرورت و فوریت چین به رهبری شی برای دستیابی به خوداتکایی ملی است تا بتواند بهتر از آسیب‌پذیری‌ها در برابر تحریم‌های اقتصادی و فناوری واشنگتن محافظت کند و درعین‌حال انعطاف پذیری اقتصادی و تسلط فناوری خود را تقویت کند.»

در مجموع جداسازی فناوری بین چین و آمریکا، یک واقعیت تلخ است که پیامدهای منفی گسترده‌ای برای اقتصاد جهانی، امنیت و همکاری‌های بین‌المللی خواهد داشت.

برای خرید آنلاین کتاب به اینجا مراجعه کنید