بزرگ ترین شهاب سنگِ روی زمین/ ۳۴ تُن وزن دارد / عکس

به گزارش تیکا این توده فلزی به قدری سنگین است که پایه های آن تا عمق سنگ بستر زمین زیر موزه فرو رفته اند تا ساختمان در برابر وزنش دوام بیاورد.

به نقل از یک پزشک این شهاب سنگ ۳۴ تُنی یکی از بزرگ ترین تکه های شهاب سنگی است که تاکنون به دست بشر رسیده. این جرم آسمانی روزگاری بخشی از هسته یک سیارک بوده و قدمتش به حدود ۴/۵ میلیارد سال پیش هم زمان با پیدایش خورشید می رسد.

آهنیگیتو حدود ۱۰ هزار سال پیش بر زمین افتاد؛ دقیق تر بگوییم در ناحیه ای که امروز به نام گرینلند می شناسیم. اما تا اواخر قرن نوزدهم توجه محققان غربی به آن جلب نشده بود. در سال ۱۸۹۴ رابرت پی یری Robert Peary کاوشگر قطب شمال نخستین غیربومی ای بود که این شهاب سنگ را دید. اما حقیقت این است که بومیان اینوئیت Inuit قرن ها پیش از آن این توده فلزی را می شناختند و از آن به عنوان منبع آهن برای ساخت ابزار استفاده می کردند.

به بیان دقیق تر آنچه در دهه ۱۸۹۰ میلادی «کشف» نام گرفت چیزی نبود جز انتقال منابع فلزی بومیان شمال به موزه های غربی. آهنیگیتو پیش از آنکه جسمی علمی باشد بخشی از فرهنگ و اقتصاد محلی محسوب می شد.

انتقال یک شهاب سنگ ۳۴ تُنی به نیویورک کار ساده ای نبود اما این فقط آغاز ماجرا بود. چالش اصلی نمایش این سنگ فضایی در موزه ای بود که کف آن توان تحمل چنین وزنی را نداشت. برای حل این مشکل سازه ای ویژه ساخته شد که پایه های آن مستقیماً به بستر سنگی زمین متصل است. به این ترتیب وزن سنگ به جای پخش شدن روی کف ساختمان به لایه های عمیق تر زمین منتقل می شود.

این راه حل هوشمندانه نه تنها پایداری ساختمان را حفظ کرد بلکه تبدیل به الگویی برای چیدمان اشیای فوق سنگین در موزه ها شد.

چرا اسکلت دایناسورها واقعی نیستند؟

این شهاب سنگِ غول پیکر الهام بخش یکی از پرسش های جالب در کتاب «حافظه طبیعت» Nature’s Memory نوشته جک اَشبِی Jack Ashby شده: چرا بیشتر اسکلت های دایناسورها که در موزه ها می بینیم نسخه های قالب گیری شده (کَست) Cast هستند نه فسیل های واقعی؟

پاسخ ساده است: وزن آن ها. فسیل های واقعی دایناسورها بسیار سنگین اند چرا که از سنگ تشکیل شده اند و قرار دادن چند تُن استخوان روی کف چوبی یک ساختمان قدیمی ریسک بسیار بالایی دارد.

برخلاف یک شهاب سنگ که توده ای یک پارچه است و می توان برای آن سازه ای اختصاصی ساخت یک اسکلت دایناسور شامل صدها استخوان جداگانه است که باید هرکدام جداگانه پشتیبانی شوند. به همین دلیل در بیشتر موزه ها اسکلت های بزرگ مثل پاتاگوتایتان Patagotitan در لندن ترکیبی از استخوان های چند دایناسور هستند که با مدل سازی دیجیتال به شکلی تقریبی کنار هم چیده شده اند.

شهاب سنگ ها اسکلت ها و تصمیم های پنهان موزه ها

نحوه انتقال نمایش و بازسازی اشیای سنگین و عظیم بخشی از تصمیم گیری های پشت پرده ای است که بسیاری از بازدیدکنندگان موزه ها از آن خبر ندارند. چه شهاب سنگی چون آهنیگیتو باشد چه اسکلت های غول پیکر دایناسورها هرکدام به برنامه ریزی دقیق سازه های مهندسی شده و البته نگاه فرهنگی خاصی نیاز دارند. کتاب پژوهشی «حافظه طبیعت» به بررسی همین موضوع می پردازد: اینکه چگونه انسان ها با انتخاب هایشان چهره موزه ها و داستان های طبیعت را بازآفرینی می کنند.

۵۸۵۸