کنش های اعتراضی که در دانشگاه های آمریکا در حال وقوع است ناظر به یک اقدام اعتراضی و مخالفت با سیاست های دولت آمریکا در مورد اسراییل و غزه رخ داده است؛ امری که در نقطه مقابل با توجه به اینکه سیاست حاکمیت ایران حمایت از مقاومت و مخالفت با رژیم صهیونیستی است، تقریبا معنای اعتراضی خود را از دست می دهد. اما در نقطه مقابل نیز این نکته را مورد توجه قرار می دهد که در همراهی نظام حکمرانی با مساله فلسطین امکان جریان سازی در حوزه های مختلف و همراه کردن دیگر دانشجویان با این مساله سهل تر از اروپا و آمریکاست.
به گزارش تیکا، فرهیختگان نوشت: بیشتر از پنج روز است که دانشجویان دانشگاه کلمبیا در اعتراض به تصویب لایحه حمایتی از اسراییل، در محوطه این دانشگاه تجمع کردند.
«JOIN US» تابلو نوشتی بود که دانشجویان دانشگاه کلمبیا در کنار چادرهای محل اسکان و پرچم های فلسطین نصب کرده بودند.تحصن آنها نقطه شروع واکنش های اعتراضی، علیه طرح جدید سنای آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی است. بعد از بازداشت نزدیک به 100نفر از دانشجویان، این اعتراضات به دیگر دانشگاه های آمریکا هم رسید و حتی برخی اساتید دانشگاه نیز به این اعتراضات پیوستند، این واکنش های اعتراضی تقریبا تمام جامعه آمریکا را درگیر کرده است و حتی واکنش رییس جمهور آمریکا را نیز به دنبال داشت.
کمک 26 میلیاردی آمریکا به اسراییل
سنای آمریکا روز 24 آوریل بالاخره بسته 95 میلیارد دلاری کمک به اوکراین، اسراییل و تایوان را تصویب کرد. بر این اساس، حدود 26 میلیارد دلار برای کمک به رژیم صهیونیستی درنظر گرفته شده که 4 میلیارد دلار آن صرف هزینه های موشکی رژیم خواهد شد. دانشجویان آمریکایی در دانشگاه کلمبیا بیش از پنج روز است که با پریایی چادر و نصب پرچم در محوطه دانشگاه علیه اقدامات دولت دست به تحصن زدند. با این حال برخی رسانه های آمریکایی، تلاش دارند تا این تجمعات را در راستای یهودستیزی تعریف کرده و تحلیل کنند.
واشنگتن پست مدعی است بعد از اینکه رییس دانشگاه کلمبیا در کنگره آمریکا حاضر شد و اظهاراتی را درباره یهود ستیزی مطرح کرد، این تجمعات شکل گرفته است. پس از آن رییس دانشگاه در تماس با پلیس نیویورک با دانشجویان برخورد کرده و نزدیک به 100 دانشجو در کلمبیا بازداشت شدند. این اتفاق منجر به اوج گرفتن تجمع های اعتراضی در کلمبیا شد و به دانشگاه های دیگر نیز رسید. ادامه این اعتراضات تا آنجا پیش رفت که کلاس های حضوری دانشگاه کلمبیا لغو و کلاس ها تنها به صورت مجازی برگزار شد. علاوه بر این اساتید دانشگاه کلمبیا نیز در حمایت از فلسطین اعتراض کردند، البته آنها ترجیح دادند تجمعی جدای از دانشجویان برگزار کنند.
موج حمایت از فلسطین در دانشگاه های آمریکا
اعتراضاتی در دانشگاه هایی نیویورک، میشیگان، کالیفرنیا و ماساچوست برگزار شد. روز دوشنبه در دانشگاه ییل آمریکا نیز دانشجویان در ادامه تحصن دانشجویان در کالیفرنیا به اختصاص بودجه به رژیم اعتراض کردند که نزدیک به 47 نفر از آنها نیز بازداشت شدند. در دانشگاه نیویورک نیز اساتید دانشگاه، درست وقتی که مسیولان دانشگاه سعی در متفرق کردن دانشجویان داشتند، اساتید اطراف دانشجویان، دیوار تشکیل دادند و اجازه ندادند تجمع های اعتراضی متفرق شود. بخش جالب تجمع های اعتراضی علیه حمایت دولت آمریکا از رژیم، شعارهایی بود که در حمایت از مردم ایران داده شد. گروهی از دانشجویان از عملیات ایران در سرزمین های اشغالی نیز حمایت کردند. ادامه اعتراضات در کالیفرنیا و اوج گرفتن آن در دانشگاه های آمریکا تا آنجا ادامه پیدا کرد که «الیز استفانیک»، نماینده مجلس نمایندگان و هیات جمهوری خواه مجلس نمایندگان، نامه ای ارسال کردند و به خاطر عدم تامین محیط امن برای دانشجویان از او خواستند که استعفا دهد. با این حال اما دولت بایدن همچنان حامیان فلسطین را یهودستیز خوانده و اقدام اعتراضی دانشجویان را محکوم کرده است. برای بررسی بیشتر آنچه در این دانشگاه اتفاق افتاد با «مارز پرادو»، دانشجوی آمریکایی دکتری ایران شناسی دانشگاه تهران گفت وگو کردیم که در ادامه می خوانید.
صدای یهودی های ضد صهیونیسم هم قطع می شود
تجمعاتی که امروز برگزار می شود، اتفاق جدیدی نیست. مارز پرادو، دانشجوی دکتری ایران شناسی دانشگاه تهران در این باره گفت: «این تظاهرات با موضوع حمایت از فلسطین مربوط به دهه 1990 است و دانشجویانی که الان جزء موسسان و بنیانگذاران انجمن SJP – Students for Justice in Palestineهستند، شروع به تبیین و آگاه سازی مردم می کنند. دانشجویان دانشگاه های دیگر هم با دیدن فعالیت های این انجمن از آن الگوبرداری کرده و نمایندگی خود را در دانشگاه تاسیس می کند. بنابراین تقریبا 30 سال است که این اعتراضات آغاز شده است. نمایندگان این انجمن در کانادا، مکزیک، آمریکای شمالی و اروپا هفته آپارتاید اسراییل را تشکیل داده اند که هر سال یک بار فعالیت های اجتماعی و فعالیت های نمادین برای نشان دادن وضعیت مردم فلسطین انجام می شود. آنها سخنرانان، فعالان و اساتید معروف را دعوت می کنند که در دانشگاه ها صحبت کنند.
کمپین BDS -Boycott, Divestment and Sanctionsبه معنی بایکوت، عدم سرمایه گذاری و تحریم اسراییل تشکیل شده است. اعضای انجمن SJP در آمریکا تلاش می کنند که این کمپین شکل گرفته و تقویت شود. در مورد تجمع اخیر مجوز SJP دانشگاه کلمبیا در نیویورک به دلیل اینکه از 7 اکتبر فعالیت ها و اعتراضاتی انجام داده اند و خیلی دیده شده اند، برای یک ترم تعلیق شد. گروه های صهیونیستی در دانشگاه ها از این انجمن ها و کمپین ها شکایت می کنند و می گویند آنها ما را تهدید کرده و می ترسانند، اما اینها همه بهانه و دروغ است JVP (Jewish Voice for Peace). به معنی «صدای یهودی ها برای صلح» که متشکل از یهودیان ضد صهیونیست است، در بعضی از دانشگاه ها و خارج از دانشگاه ها از انجمن های حامی فلسطین دفاع می کند، اما مجوز اینها هم تعلیق شد. با این وجود، دانشجویان فعالیت فردی و خارج از انجمنی خود را ادامه می دهند. انجمن دیگری به نام Palestine league است که حامیان فلسطین را در صورت بازداشت و نیاز به کمک همراهی می کند. یک هفته پیش دانشجویان دانشگاه ییل که یکی از قدیمی ترین و معتبرترین دانشگاه ها در ایالات متحده است، از دانشگاه تقاضا کردند سرمایه گذاری بر اسراییل باید متوقف شود، اما پلیس ها وارد شدند و خیلی از این دانشجویان را بازداشت کردند.»
اساتید باکلاس علنا از فلسطین حمایت می کنند
پرادو با بیان اینکه تجمعات اخیر به دلیل حضور پلیس ها خشونت آمیز شده است، گفت: «مردم چادرهایی در دانشگاه ها و خارج از آن برپا کرده و در آن زندگی می کنند که نمادی از آوارگان غزه است. با ادامه پیدا کردن این فعالیت ها پلیس وارد می شود و نمایندگان SJP را دستگیر می کند. دانشجویان دیگر دانشگاه ها نیز با دیدن این اتفاقات وارد صحنه می شوند و جمعیت بیشتر می شود. با این حال تعداد خیلی زیادی از اساتید و دانشجویان حامی فلسطین بازداشت شده اند و بخش زیادی از این اساتید کارشان را از دست داده اند. اعضای ارشد انجمن ها فلسطینی هستند اما شاید باورتان نشود که مردم آمریکا را غیرفلسطینی ها آگاه کردند. خیلی از اعضای SJP غیرفلسطینی ها هستند حتی یهودی های ضد صهیونیست هم دیده می شوند. پلیس ها در نیویورک مردم را بازداشت می کنند و آنها را با باتوم می زنند و مایعی برای پراکنده کردن جمعیت به سمت مردم می پاشند که دقیقا همین مایع را اسراییلی ها علیه معترضان فلسطینی استفاده می کنند. این مایع بوی بدی می دهد و رنگی نزدیک به سبز و آبی دارد.
ما در آمریکا انقلاب اسلامی نداشتیم بنابراین چیزی که ما می بینیم با نگاه دینی و مذهبی نیست، بلکه امری اخلاقی و انسانی است. پس در این گروه ها می بینیم اکثر یهودی هایی که از فلسطین حمایت می کنند مذهبی نیستند و تفکرات مذهبی هم ندارند. آنها به خاطر یک امر انسانی از فلسطین حمایت می کنند. به همین دلیل هم سوسیالیست ها و هم حتی طرفداران LGBTQ نیز دیده می شوند. بنابراین در آمریکا مساله حمایت از فلسطین یک امر دینی و مذهبی نیست، بلکه به عنوان یک موضوع انسانی برداشت می شود. از همه طیف ها حتی اساتید هم دیده می شوند. در مورد آنها بحث کلاس گذاشتن وجود ندارد بسیاری از اساتید با شرایط خیلی خوب فعالیت های حمایتی از فلسطین انجام می دهند و همان طور که گفتم شغل شان را از دست می دهند. از 7 اکتبر و عملیات طوفان الاقصی و حتی قبل از آن مساله فلسطین مثل یک سنگ محک شده است. خیلی ها به خاطر انتقاد کردن از اسراییل کارشان را از دست دادند.»
طیف گسترده ای از مردم حضور دارند
در طول دهه های اخیر، صهیونیست ها از لابی های مختلف در امور ایالات متحده و مسایل بین الملل، بهره های زیادی برده اند. مارز پرادو در خصوص این تازه ترین لابی صهیونیست ها در برخی از ایالت های آمریکا گفت: «اسراییلی ها در آمریکا با لابی هایی که انجام می دهند توانستند لایحه ای در سیستم حکمرانی برخی ایالت ها بیاورند که فعالیت اجتماعی طرفداران فلسطینی ها را محکوم می کند. اگر فردی بخواهد در یکی از این ایالت ها کار کند باید در قرارداد کاری اش تعهد بدهد که هیچ فعالیت اجتماعی حمایتی از فلسطین انجام ندهد. یعنی صهیونیست ها اینقدر می توانند در موضوعات مربوط به زندگی روزمره مردم لابی داشته باشند. پس مردم فقط به خاطر حمایت از فلسطین و انتقاد از اسراییل از خیلی وقت پیش دارند کارشان را از دست می دهند و پیشرفت نمی کنند. یک مورد در دو سه ماه اخیر خیلی معروف شد؛ استاد تاریخ و استعمارزدایی در تگزاس کار خود را به اتهام یک حرف ضدیهودی از دست داد اما این فقط بهانه بود. بعد از دو ماه مساله بررسی شد و وکیل این استاد از انجمن Palestine league کمک گرفت و مساله حل شد. یعنی صهیونیست هایی که از این استاد شکایت کردند حتی نتوانستند بهانه خوبی برای اخراج این استاد بسازند. این فقط یکی از مصداق هایی است که معروف شد. به طور کلی طیف گسترده ای از مردم در این تجمعات شرکت می کنند. در آمریکا هم مثل ایران در خارج از دانشگاه می توانند در مراسمات دانشگاهی شرکت کنند و از همین طریق مردم زیادی میان دانشگاهیان نسبت به مساله فلسطین آگاه شده اند. حتی اتحادیه کارگران هم حمایت می کنند و بیانیه صادر می کنند.
در آمریکا تحلیلگران می گویند «چگونه یک انجمن (SJP) دارند یک نسل جدید را «سیاسی» می کنند که در واقع مترادف «متمدن» است. یعنی امر فلسطین دارد مردم غربی را بالاخره متمدن می کند. نکته دیگر این است که دانشجویان توافق از دانشگاه ها و اساتید داشتند که از فلسطین حمایت کنند، مخصوصا بعد از تخریب کل دانشگاه و مرکز آموزشی در غزه؛ یعنی حتی در عالی ترین دانشگاه های آمریکا خیلی ها هیچ حرفی برای همتایان شان که توسط اسراییل در غزه کشته شدند نزدند.»
نگاهی به کنش دانشگاه های ایران در موضوع فلسطین
در نگاه به کنش دانشجویان این موضوع به وضوح خود را نشان می دهد که کنش اعتراضی علیه تصمیمی که در آمریکا صورت گرفته بود، تبدیل به یک جریان در دانشگاه های آمریکا شد و واکنش مقامات آمریکایی را به همراه داشت. در نقطه مقابل و ناظر به اتفاقاتی که در حمایت از فلسطین در اروپا و آمریکا اتفاق افتاده، سوالی که وجود دارد این است که چرا در دانشگاه های ناظر به مساله فلسطین، مساله سازی های اینچنینی اتفاق نمی افتد و یا کمتر دیده می شود؟ اگرچه بعد از آغاز عملیات 7 اکتبر، تجمعاتی در دانشگاه های مختلف ایران برگزار شد اما به مرور این کنش ها شیب نزولی به خود گرفت. حتی در اتفاق اخیر و بعد از عملیات وعده صادق نیز کنش چندان موثر و پررنگی از جامعه دانشگاهی و تشکل های دانشجویی دیده نشد؛ جدا از اینکه کنش های دانشگاهی را نباید صرفا محدود به برگزاری تجمعات دانست اما در همین اندازه نیز آنچه که باید در دانشگاه ها اتفاق نیفتاده است.
چرا دانشگاه ها در ماجرای فلسطین جریان ساز نبودند؟
کنش های اعتراضی که در دانشگاه های آمریکا در حال وقوع است ناظر به یک اقدام اعتراضی و مخالفت با سیاست های دولت آمریکا در مورد اسراییل و غزه رخ داده است؛ امری که در نقطه مقابل با توجه به اینکه سیاست حاکمیت ایران حمایت از مقاومت و مخالفت با رژیم صهیونیستی است، تقریبا معنای اعتراضی خود را از دست می دهد. اما در نقطه مقابل نیز این نکته را مورد توجه قرار می دهد که در همراهی نظام حکمرانی با مساله فلسطین امکان جریان سازی در حوزه های مختلف و همراه کردن دیگر دانشجویان با این مساله سهل تر از اروپا و آمریکاست. با این حال اما انفعال یا رخ ندادن کنش جدی در دانشگاه در اتفاقاتی مثل فلسطین این شبهه را ایجاد می کند که تنها نظام حکمرانی در ایران، سیاست خود را بر حمایت از مقاومت و مخالفت با رژیم صهیونیستی تعریف کرده است و مساله فلسطین صرفا در سیاست نظام حکمرانی متوقف بماند. یکی از مواردی که می تواند این نگاه را در هم بشکند، کنش فعال جنبش دانشجویی در اتفاقات اینچنینی است. در این مدت کمتر اتفاق و رویدادی را شاهد بودیم که از طریق ابتکار جنبش های دانشجویی در مساله فلسطین، صورت گرفته باشد؛ بخشی از آنها صرفا در تجمعات و بخشی هم تقلیدی از آنچه گروه های دانشجویی در اروپا و آمریکا انجام دادند، صورت گرفته است. با این حال در سمت دیگر نیز ممکن است این نگاه وجود داشته باشد که چون سیاست نظام حکمرانی، حمایت از فلسطین است، براین اساس لزوم فعالیت جدی، برای ماجرای فلسطین از سوی جنبش دانشجویی احساس نشده است. اما نگاه نظام حکمرانی متفاوت از فعالیت قشر دانشجویی دیده می شود. جدای از اینکه دانشجو می تواند کنشگری موثری در اصلاح ساختارهای حکمرانی داشته باشد، کنش های او تا حدی مردمی و خودجوش نیز تلقی می شود. برای مثال رسانه های فارسی زبان در ماجرای اتفاقات 1401 هرزمان که قصد داشتند شکاف میان جامعه ایرانی و نظام حکمرانی را نشان دهند از بستر دانشگاه ها استفاده می کردند.
هنوز نمی دانیم چه باید بکنیم؟
به نظر می رسد دانشگاه و به خصوص دانشجویان چه در قبال اتفاقاتی که در کشور رخ می دهد چه در مسایل مربوط خود دانشگاه دچار نوعی انفعال شده اند. اگر ماجرای اتفاقات فلسطین را کنار بگذاریم، تقریبا در جنبش دانشجویی در بزنگاه های مهمی مثل مساله فلسطین و در مسایل مختلفی که درون کشور رخ می دهد، کنش موثری دیده نشده است. اعتراضات رخ داده نسبت به برخی موارد چندان فراگیر نبوده است. بخشی از علت این انفعال را باید در کنش جنبش دانشجویی جست وجو کرد؛ چرا که کنش و مساله یابی و فهم درست اینکه چه باید کرد، از جانب جنبش دانشجویی، می تواند دیگر دانشجویان را نیز با خود همراه کند. امری که به نظر می رسد، دانشجویان در فهم دقیق «چه باید کرد» هنوز ضعف دارند و نتیجتا خروجی آن انفعال این است که در موضوعاتی که نیازمند کنش دانشجویان است واکنشی از سمت آنها دیده نمی شود؛ و در سمت دیگر هم نمی تواند دیگر دانشجویان را برای جریان سازی یا انجام یک اقدام همراه کند. برای مثال در روزهایی که عملیات 7اکتبر آغاز شده بود، کمتر کنشی از سمت جنبش دانشجویی درون دانشگاه ها دیده شد که بتواند دانشجویانی که نسبت به این موارد کمتر دغدغه داشته باشند را با خود همراه کند.
آفت انفعال و جای خالی کنش موثر دانشجویی
در سمت دیگر بخشی از این موضوع که چرا بروز کنش هایی همانند آنچه در آمریکا مشاهده می شود را می توان در سیاستگذاری های اخیر در دانشگاه ها جست وجو کرد؛ به نظر می رسد، تلاش برای سیاست زدایی از فضای دانشگاه ها و تک صدایی شدن تشکل های دانشجویی، فضایی را به وجود می آورد که دانشگاه یا دانشجویان نسبت به اتفاقات مهمی که در درون دانشگاه و کشور رخ می دهد، نتوانند کنش موثری داشته باشند و تنها در استثنایات و اتفاقات مهمی که نمی شود نسبت به آن سکوت کرد، خود را نشان می دهند، که در آن مورد نیز آنها با موج به وجودآمده همراه شده و مساله تازه ای ایجاد نمی کنند.
تک صدایی شدن تشکل های دانشجویی و حذف شدن تشکل هایی که نظرات بعضا متفاوتی در بعضی موضوعات داشتند یکی از آسیب هایی است که می تواند دانشگاه و فضای دانشگاه را به سمت انفعال هل دهد، اگرچه حرکت دانشگاه به سمت رادیکالیسم آسیب جدی به فضای آن وارد می کند، در نقطه مقابل نیز تلاش برای جلوگیری از اعلام نظر و کنشگری دانشجویان در مسایل مختلف نیز آسیب مضاعفی به همراه دارد. در چنین فضایی طبعا نمی توان از قشر دانشجو توقع داشت که بتواند در اتفاقات و مسایل مهم درون دانشگاه و کشور جریان ساز باشد؛ چراکه اساسا فضایی در اختیار او قرار نمی گیرد که بتواند نقش موثری در آن ایفا کند.
پایان خبر تیکا
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "جنبش دانشجویی 7 اکتبر – تیکا" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "جنبش دانشجویی 7 اکتبر – تیکا"، کلیک کنید.